“Avropa Parlamentinin (AP) üzvləri 1916-1917-ci illərdə Rusiyaya ixrac edilən Rumıniya qızıllarının və tarixi arxivlərinin geri qaytarılması ilə bağlı Rumıniyanın tələblərini dəstəklədikləri bir qətnamə qəbul edib, lakin bu mövzuda dialoqun regional vəziyyət yarandıqda yenidən başlanması planlaşdırılır”.
“Füyuzat”ın məlumatına görə, səsvermə AP-nin Strasburqda keçirilən plenar iclası çərçivəsində baş tutub.
Qətnamədə deyilir: “Avropa Parlamenti Rusiya Federasiyasını 1916 və 1917-ci illərdə qorunmaq üçün Rusiyaya göndərilmiş Rumıniyanın milli irsinin qalan hissəsini tamamilə Rumıniyaya qaytarmağa çağırır”.
Sənəd müəllifləri etiraf edirlər ki, milli xəzinəyə aid olan bəzi mədəni, dini və arxiv sərvətləri 1935 və 1956-cı illərdə Rumıniyaya qaytarılıb. Eyni zamanda mətndə bildirilir ki, bu gün Rumıniya Milli Bankının ehtiyatlarına daxil olan 91,5 ton xalis qızıl xəzinənin Rusiyaya təhvil verilməsi zamanı bağlanmış protokollara baxmayaraq, geri qaytarılmayıb. Onlar həmçinin iddia edirlər ki, Rusiya bu məsələ ilə bağlı Rumıniya-Rusiya birgə ekspert komissiyasının yaradılmasına baxmayaraq, Rusiya imperiyasına verilmiş qiymətli əşyaları qaytarmaqdan imtina edir.
Qeyd edək ki, Birinci Dünya Müharibəsi (1914-1918) illərində alman işğalı təhlükəsi ilə üzləşən kral Rumıniyanın əsas qiymətli sərvətlərini Rusiya imperiyasında qorunması üçün təxliyə etmək qərarına gəlib. İnqilab və vətəndaş müharibəsi zamanı Kremldə yerləşən xəzinələrin bir hissəsi, o cümlədən Rumıniya xəzinələri Moskvadan çıxarılıb. Onların sonrakı taleyi ilə bağlı müxtəlif fərziyyələr irəli sürülüb, lakin heç bir iddia yekun təsdiqini tapmayıb.
Rumıniya tərəfi dəfələrlə qızıl ehtiyatlarının qaytarılması məsələsini qaldırıb və qiymətli əşyaların bir hissəsi 1935 və 1956-cı illərdə Sovet hakimiyyəti tərəfindən Buxarestə qaytarılıb.
