Dünya insanlığı ağuşuna alıb uçuruma doğru sürükləyir, yoxsa insanlar dünyanın ətəyindən yapışıb onu sonsuz bir qaranlığa doğru aparır?..
Görünən budur ki, hər iki yöndə çox ciddi bir səy və hərəkət mövcuddur.
Bu hərəkət həm maddi, həm də mənəvidir. Və bu təhriketmədə uçurumlar var…
“Hərəkət” fizika çərçivəsi nöqteyi-nəzərindən müəyyən bir zaman dilimində yerdəyişmədir. Bu fəaliyyətin qaynağında dinamika var.
Hərəkəti hərəkata çevirən də məhz onun içindəki iradə gücü və dinamikasıdır.
İnsan hərəkətinin fəlsəfi mənada ilk qaynağı düşüncə və təfəkkürdə formalaşır.
“Hərəkət fəlsəfəsi”nin qurucusu, fransız filosof Mauris Blondelə görə: “Düşüncəsiz hərəkət olmaz. Hərəkətin içində, daxilində düşüncə labüddür”. Ona görə təbiətdə hərəkətin aksionu əsla bitməz və sonsuz bir cavaba doğru daim addımlayar. “Hərəkət fəlsəfəsi istəməyin, bilməyin və var olmağın bir sintezidir”.
Blondel istəməklə qənaətə gəlməyi, hərəkət etməklə bilməyi, varlıqla düşüncənin təsdiqinə yönəlməyi bir an içərisində birləşdirir. Fransız yazıçı Jozef Juberin irəli sürdüyü mülahizə bu fikri daha da qüvvətləndirir:
“Yaradanı düşünmək, onu təfəkkür etmək də bir hərəkətdir”.
Buradan hətta bu qənaətə gələ bilərik: sükunət halı dayanmadırsa, o özü belə hərəkət deyilmi?..
Hərəkət iradə ilə qanadlanır.
Fəlsəfi anlamda “hərəkət” mövcud olanla razılaşmamaqdır.
Hərəkət enerjidir, alışmağı, yanmağı tətikləyən gücdür, həmlədir. Yetinməməkdir, usanmamaqdır!..
Hərəkət ən ali dəyərlərə çatmaq adına yola çıxmaqdır. Bütün istək, arzu və səmimiyyəti ilə yaxınlığa – əbədi səadətə qaçış davranışıdır.
Hərəkət – qəflətin dumanlı pərdəsini, süstlüyü, onun gətirdiyi durğunluğu dağıdan dirilik iksiridir. İnsanın daxilində bütün çalxantılara, yorğunluq və bezginliyə dərman, taqətdən düşmüşlərin əlacı, ikinci nəfəs, dirçəlişin qaynağıdır.
Məna aləminə səfər edənlərin ruhları hərəkətlə dirilər, gözləri hərəkətlə bərraqlaşar… Hərəkəti səbirlə yoğuranlar ən gözəl bağçalar yaradar və oranı gülüstana çevirər…
Hərəkətin mayasında əqli düşüncə, qəlbi riqqətə gətirən hiss və həyəcan var.
Milləti millət edən də hərəkətdir…
Tarixən Yer üzərində nəhəng imperiyalar, böyük dövlətlər quranlar da məhz hərəkət edən millətlər olub.
Amma…
